Veel scholen werken met een leerlingenraad. Het is een overlegstructuur met als groot voordeel dat de raad er constant is, het hele schooljaar lang en dat hij elk jaar opnieuw georganiseerd of geïnstalleerd wordt. Het is een gekend begrip, het is voor iedereen duidelijk wat ermee bedoeld wordt.
En toch. Er zijn leerlingenraden in alle geuren en kleuren, in alle formaten. Er zijn vaste ingrediënten: in de leerlingenraad zitten vertegenwoordigers van alle klassen. Ze komen regelmatig samen, meestal om te vergaderen. De kinderen kunnen initiatieven nemen en samen voorstellen formuleren en soms ook beslissen vanuit het ‘belang’ van ‘alle’ leerlingen op school. Dat dat niet zo evident is en een moeilijke opdracht voor kinderen, komt verder aan bod.
Bij een goed werkende leerlingenraad komt heel wat kijken. De ervaring leert dat de leerlingenraad soms te sterk fixeert op de leden zelf. De last op hun schouders wordt te groot en ze benutten de ervaring van de andere leerlingen te weinig.
Om een leerlingenraad volwaardig vorm te geven, heb je een mix met andere overlegvormen nodig. Niet alles hoeft zich in de kern van de leerlingenraad af te spelen. Beslist de leerlingenraad om werk te maken van een bepaald probleem of idee? Dan mag het niet vanzelfsprekend zijn dat alleen de leerlingen uit de raad al het werk verzetten of de oplossingen bedenken. Een tijdelijke werkgroep of project met eventueel andere leerlingen kan een betere optie zijn.
Vaak is het de directeur of een leerkracht die het initiatief neemt om te starten met een leerlingenraad. In heel uitzonderlijke gevallen in het basisonderwijs, komen de leerlingen ermee op de proppen.
Het gaat over al wat de leerlingen bezig houdt. De leerlingenraad kan heel verschillende onderwerpen bespreken. De thema’s komen soms uit de klas en soms uit een losse babbel op de speelplaats. De leerlingen bepalen zelf de hoofdagenda. Directie en leerkrachten kunnen ook thema’s aankaarten, maar de hoofdagenda blijft die van de leerlingen zelf.
Een leerlingenraad geeft alle kinderen van de school een schooljaar lang een vaste plaats: een ruimte om ideeën, problemen en voorstellen te centraliseren en soms zelfs te ontwikkelen om ze met de volwassenen op school te bespreken. Een plek ook waar leerlingen aanspreekbaar zijn voor bepaalde thema’s of beslissingen.
Ideaal is de leerlingenraad een soort dispatcher van onderwerpen. De leerlingenraad onderzoekt onderwerpen om na te gaan hoe, met welke methodiek en met welke betrokkenen het onderwerp het best benaderd of aangepakt wordt. Afbakenen is nodig om het bos door de bomen te blijven zien. Te veel werkgroepen rond verschillende onderwerpen maken het geheel stuurloos.
Manal - Mohammed
Manal - Marouane
Liva - Maroua
Yassine - Selim